Het coronavirus treft mensen over de hele wereld, en dus ook de mensen die onze kleren naaien. Ze lopen niet alleen het risico om ziek te worden, ze kunnen ook hun job verliezen. Eerst omdat merken massaal bestellingen annuleerden, daarna omdat bestellingen terugliepen.
Onderzoek van de Clean Clothes Campaign samen met het Workers Rights Consortium resulteerde in augustus in het rapport “On(der)betaald in de pandemie”. Uit dat rapport bleek dat kledingarbeidsters tussen maart en mei tussen de 2,7 en de 4,9 miljard euro misliepen doordat (een deel van) hun loon onwettelijk werd ingehouden, door tijdelijke fabriekssluitingen, of door ontslagen waarbij geen ontslagvergoeding werd uitgekeerd. Uit een artikel van journaliste Sarah Van Doorne voor *Mo blijkt dat ook 16 (middel)grote Belgische bedrijven bestellingen in Bangladesh opschortten of annuleerden.
De Clean Clothes Campaign verzamelt sinds het begin van de pandemie getuigenissen en artikels over de impact op kledingarbeiders in een liveblog. Voor kledingarbeid(st)ers, die door de extreem lage lonen in de sector sowieso in diepe armoede leven, is het een ramp als ze niet doorbetaald worden. "Kledingarbeidsters leven van de hand in de tand. Ze kunnen niets sparen. Als ze hun baan verliezen, kunnen ze geen eten kopen voor zichzelf en hun gezinnen", zegt Kalpona Akter, voorzitter van de Bangladesh Garment & Industrial Workers Federation. Bovendien is er in de meeste productielanden geen sprake van een volwaardig systeem van sociale bescherming.
Wat moet er gebeuren om dit probleem op te lossen? Er moet nú iets gebeuren om te voorkomen dat kledingarbeiders nog dieper in de armoede wegzakken. Maar er zijn ook meer structurele oplossingen nodig, want hoe vermijden we dat hetzelfde gebeurt bij een volgende ramp...
Pay Your Workers: een gigantische fresco op de zo goed als lege Nieuwstraat in Brussel vraagt de modemerken en –ketens om hun verantwoordelijkheid te nemen voor de lonen van de kledingarbeid(st)ers in hun keten. Want door de wereldwijde Coronacrisis werden zij massaal op straat gezet. De fresco was een initiatief van de Schone Kleren Campagne en achACT en werd gemaakt door de street artists pARTerre.
De coronacrisis raakt de wereldwijde kledingindustrie hard. Als gevolg daarvan zijn honderdduizende kledingarbeiders en -arbeidsters ontslagen, of worden hun lonen slechts gedeeltelijk betaald. Dit is een rechtstreeks gevolg van westerse kledingmerken die hun eigen verliezen zoveel mogelijk afwentelen. Het internationale netwerk van Schone Kleren Campagne organiseert daarom een actieweek onder het motto “Pay Your Workers!”.
Maanden na het begin van de coronapandemie heeft kledinggigant C&A ermee ingestemd om de bestellingen die al vóórdien waren geplaatst, volledig te betalen. Deze beslissing volgde op een campagne gericht tegen merken die orders hadden geannuleerd of weigerden te betalen. Op deze tracker kan je zien welke merken nog steeds niet betaald hebben.
Werknemers van de Tanex-kledingfabriek in Roemenië hebben hun achterstallige lonen ontvangen na lokale en internationale druk. In de eerste maanden van de pandemie kregen ze maar 140 euro, ongeveer de helft van hun normale maandloon. Heldin in het verhaal is Angelica Manole, één van de kledingarbeidsters. Angelica gooide haar loonfiche op het internet. Daarmee bracht ze de bal aan het rollen.
Uit analyses van de liveblog van de Clean Clothes Campaign blijkt dat zowel H&M als Primark het vaakst genoemd werden als klanten bij fabrieken waar er lonen of ontslagvergoedingen niet (correct) betaald werden. Ook bij Nike zijn er problemen vastgesteld. Niet toevallig zijn het drie zeer grote merken. Het zijn potentiële “gamechangers”: als zij een stap zetten zullen anderen volgen. In het geval van H&M en Primark zijn dat andere Fast Fashion ketens, Nike kan andere sportmerken doen bewegen. In deze snapshots vind je meer info over specifieke problemen die werden vastgesteld in de toeleveringsketens van H&M, Primark en Nike.
Bij de modemerken die bestellingen in Bangladesh annuleerden of opschortten, zijn zestien (middel)grote Belgische kledingbedrijven. In totaal gaat het om bijna 7 miljoen kledingstukken, ter waarde van ruim 15 miljoen euro. Uit onderzoek blijkt dat alleen al in Bangladesh, wat betreft de Belgische merken, bijna 80.000 arbeiders getroffen werden door de geannuleerde bestellingen. Lees meer in dit artikel van Sarah Van Doorne, dat tot stand kwam dankzij steun van COSH! Conscious Shopping Made Easy.
Hoe groot de financiële gevolgen zijn van de coronacrisis voor de kledingarbeidsters bleef tot nu toe onduidelijk. Nu zijn er wèl cijfers: nieuw onderzoek van de internationale Clean Clothes Campaign berekende het totale bedrag aan lonen dat kledingarbeidsters verloren door de pandemie in de maanden maart, april en mei. Het rapport concludeert dat tussen de 2,7 en 4,9 miljard euro aan verschuldigde salarissen niet is uitbetaald.
Zeven jaar na de instorting van Rana Plaza in Bangladesh zijn de levens van kledingarbeiders opnieuw in gevaar. Kledingmerken annuleren bestellingen bij hun leveranciers of stellen betalingen uit. Daardoor verliezen kledingarbeiders massaal hun job. Ceo’s van kledingbedrijven waarschuwen intussen voor economisch drama’s als ze niet snel kunnen heropenen. De Schone Kleren Campagne vraagt dat steunmaatregelen een hefboom zijn voor schone kleren. Bedrijven die publieke steun ontvangen moeten de mensenrechten en het milieu respecteren. Verliezen afwentelen op de leveranciers hoort daar niet bij.
C&A annuleert bestellingen, ook als ze klaar liggen om verscheept te worden. Daardoor worden honderden leveranciers over de hele wereld in ernstige financiële problemen gebracht, met massale ontslagen van werknemers tot gevolg. De familie Brenninkmeijer, die 100% van C&A in handen heeft, is een van de rijkste families van Europa met een vermogen van meer dan 20 miljard euro. De familie pakt graag uit met hun ‘goede werken’.
Retailers in binnen- en buitenland vrezen voor een bloedbad door de coronacrisis. Ook kledingarbeiders zijn daar het slachtoffer van. Velen zijn technisch werkloos of worden ontslagen, zonder vergoeding of vervanginkomen. Anderen worden gedwongen om alsnog te gaan werken, terwijl het risico op besmettingen in fabrieken groot is. Dus doen arbeidsters wat net niet zou mogen in tijden van corona: samen op straat hun rechten opeisen. Lees hier het artikel van Sarah Van Doorne op mo.be